We zijn dichtbij
De Friesland doet meer dan zorg verzekeren en is altijd dichtbij. Samen met regionale partners organiseren we allerlei projecten en activiteiten voor een vitale samenleving. Een mooi voorbeeld is Skjinne Tosken.
Tandenpoetsen. We doen het allemaal. Maar hoe weet je of je het goed doet? En wat kun je nog meer doen om je mond gezond te houden? Met haar project Skjinne Tosken leert Martine Russchen basisschoolkinderen om goed voor hun gebit te zorgen. Klaar? Poetsen maar!
‘Ieder kind zou goed moeten leren poetsen’
‘Zijn snoepjes wel of niet goed voor je gebit?’ Twintig bordjes schieten de lucht in. Op de bordjes staat een rode, naar beneden gerichte duim. ‘Heel goed. En broccoli dan?’ Weer gaan er bordjes omhoog. Dit keer staat er een groene duim omhoog op. Martine Russchen kijkt tevreden naar alle goede antwoorden. Vandaag is ze op bezoek bij OBS Thrimwalda in Gytsjerk om “poetsles” te geven aan groep 1 en 2. Martine is preventieassistent bij tandartspraktijk Trynwâlden én initiatiefnemer van het project Skjinne Tosken.
Bingo
In de tandartspraktijk zag Martine regelmatig kinderen met gaatjes. ‘Ik dacht: daar moeten we wat mee. Wat nou als we langs de scholen gaan om kinderen te leren hoe ze met hun gebit moeten omgaan?’ Om het enthousiasme voor haar idee te peilen, belde Martine een aantal basisscholen in haar regio, de Trynwâlden. De eerste die ze sprak was Froukje Olijve, directeur van twee basisscholen in het gebied. ‘Dat was meteen bingo’, lacht Martine. Froukje: ‘Ja, ik was direct enthousiast. Ieder kind zou goed moeten leren poetsen. Het is zo belangrijk om kinderen te leren over lichamelijke verzorging. Daar kun je niet jong genoeg mee beginnen.’
Poetsdraak
Gedreven door het enthousiasme waarmee haar idee werd ontvangen, werkte Martine het project verder uit. En zo ontstond Skjinne Tosken. Een project gericht op het verbeteren van de mondgezondheid van kinderen in de Trynwâlden. ‘Dat doen we onder meer met poetslessen op basisscholen en een leskist met lesmaterialen, die leerkrachten voorafgaand aan de poetsles kunnen lenen. Verder mogen klassen op bezoek komen bij de tandartspraktijk en geven we presentaties op ouderavonden.’ GGD-Fryslân sloot zich aan, net als De Friesland. ‘Ik had wekelijks contact met een adviseur van De Friesland’, vertelt Martine. ‘Die hielp me met het opzetten van het project.’ Bovendien financiert De Friesland een heuse poetsdraak. ‘Dat is een grote knuffel met een prachtig gebit. Op de poetsdraak laten we zien hoe je goed moet poetsen.’
Logisch
Froukje brengt het project onder de aandacht bij de vier scholen van de samenwerkende basisscholen OBS Sinnehonk, OBS De Opstap, OBS It Kruirêd en OBS Thrimwalda. ‘Vrijwel alle scholen die ik benaderde, waren wel te porren voor een poetsles op school.’ Dit geldt ook voor de christelijke basisscholen binnen de regio, die Martine heeft benaderd. Froukje adviseert scholen om de poetsles logisch in te passen in het lesrooster. ‘Dan beklijft de informatie veel beter. Plan de poetsles bijvoorbeeld bij het thema beroepen, voeding of “Dit ben ik”, dat over het lichaam gaat.’
Grote ogen
In het najaar van 2021 gaat Skjinne Tosken van start. Al gauw vinden de eerste poetslessen plaats. ‘Die geef ik samen met een collega’, vertelt Martine. ‘We komen in onze praktijkkleding – alleen dat is vaak al reden voor grote ogen – en beginnen met wat uitleg over het gebit. We doen een quiz met bordjes en aan het eind van de les krijgen alle kinderen een tandenborstel en tube tandpasta. Dan gaan we poetsen! Dat doen we volgens de drie B’s: binnen-, buiten- en bovenkant.’ Froukje vult aan: ‘Wij hebben bekers laten bedrukken met het logo van de school. Die geven we ook mee.’
We mogen weer!
Skjinne Tosken wordt met groot enthousiasme ontvangen. ‘Leerkrachten geven aan dat ze ook buiten de poetslessen om graag aandacht aan het onderwerp willen besteden’, zegt Froukje. ‘En we merken dat ouders ook weer beter opletten op het poets- en eetgedrag van hun kind.’ Door de lockdown die eind 2021 werd afgekondigd, kwam het project even stil te liggen. ‘Maar nu mogen we weer’, glundert Martine, die alweer een aantal aanvragen voor een poetsles ontving. ‘Ik kan niet wachten om weer de klas in te gaan.’
‘Het contact met Martine kwam op het juiste moment’, aldus Ronald Wierstra, strategisch adviseur Gemeenten bij De Friesland. ‘Vanuit De Friesland willen we ouders stimuleren om met hun kinderen naar de tandarts te gaan. Tandzorg voor kinderen onder de 18 jaar valt namelijk onder de basisverzekering van de ouders. Veel mensen weten dit niet.’ Mensen als Martine maken het verschil vanuit hun dagelijkse praktijk. ‘We hebben bijna wekelijks telefonisch contact. We helpen haar met vragen en andersom helpt ze ons ook. Zo was ze kort geleden met mij mee op digitaal werkbezoek in Leeuwarden. Haar enthousiasme en praktijkervaring werkte hier ook inspirerend. Inmiddels hebben 5 tandartspraktijken in Leeuwarden aangeboden om in samenwerking met GGD-Fryslân ervoor te zorgen dat alle kinderen onder controle komen te staan bij een tandartspraktijk. Ook de gemeente Leeuwarden en diverse scholen hebben hun medewerking toegezegd. Zo zorgen we samen voor betere mondzorg bij kinderen.’